بارهای وارده بر ساختمان را در اصل می توان به دو دسته اصلی بارهای خارجی و داخلی تقسیم کرد. در ادامه با انواع بارهای وارده بر ساختمان و نحوه محاسبه آنها آشنا می شویم.
اهمیت توجه به بارهای ورودی
به طور کلی در صنعت ساختمان باید به طراحی سازه ها توجه ویژه ای شود، زیرا طراحی سازه ها بسیار مهم است و لازم است تمامی نیروهای وارد بر سازه محاسبه شود. در واقع بارهای مختلفی می توانند وارد ساختمان شوند و هر کدام منبع خاصی دارند و لازم است که حتما مورد بررسی قرار بگیرند. به طور کلی امروزه از بسیاری از علوم، فناوری ها و مصالح مدرن مانند یونولیت سقفی برای کاهش انواع بارهای وارده بر ساختمان استفاده می شود.
در صورت عدم توجه به بارهای وارده بر ساختمان در قسمت‌های مختلف و عدم اتخاذ راه‌حل، ممکن است خسارات مالی و جانی جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. انواع مختلفی از بارها در ساختمان وجود دارد که هر یک می تواند تحت تاثیر فاکتور و عوامل مختلفی قرار گیرد.
انواع بارهای وارد بر ساختمان
در واقع بارهای وارداتی را می توان بر اساس عوامل و معیارهای مختلفی تقسیم بندی کرد اما به طور کلی این نیروها به دو دسته بارهای خارجی و داخلی تقسیم می شوند. نیروهای خارجی نیروهایی هستند که از بیرون سازه وارد می شوند و نیروهای داخلی با ورود نیروهای خارجی به عناصر سازه ایجاد می شوند. بارهای وارده بر کل ساختمان به انواع زیر تقسیم می شود.
بار مرده
این نوع بار بارهای دائمی، ثابت و عمودی گفته می‌شوند که بر اثر وزن ناشی از المان‌های مختلف ساختمان ایجاد می‌شود. خوشبختانه امروزه استفاده از مصالحی همچون یونولیت حجم زیادی از این بار را کاهش داده است.
بار زنده
بارهای زنده در واقع بارهای موقت، متحرک و عمودی هستند که می توانند در اثر حرکت اجسام یا افراد مختلف در قسمت های مختلف سازه ایجاد شوند.
بار باد
اغلب گفته می شود که منبع و مرجع اصلی بار باد، جریان هوایی است که به سطوح مختلف سازه در قسمت های خارجی آن برخورد می کند.
بار ویژه
بارهای ویژه نیز نوعی از بارهای وارد شده به سازه‌های مختلف هستند که در شرایط خاص مانند جابجایی فونداسیون، فشار سیالات و خاک، ارتعاشات، جمع شدگی الاستیکی و … به ساختمان وارد می‌شود.
انواع نیروهای داخلی
نیروهای داخلی نیز می توانند باری را بر ساختمان ها تحمیل کنند. به طور کلی می توان گفت که نیروهای داخلی انواع مختلفی را شامل می شوند که مهمترین آنها به شرح زیر است:
- نیروهای محوری که شامل نیروهای کششی و فشاری است در امتداد محور طولی عضو موردنظر و به صورت عمود بر مقطع اعمال می شود.
- نیروهای برشی غیر هم جهت هستند و قسمت های مختلف یک عضو را در جهات مختلف حرکت می دهند.
- نیروی خمشی که نوعی نیروی گشتاور است و باعث خم شدن عضو موردنظر می شود.
- نیروی پیچشی که باعث تاب خوردگی اعضای سازه می شود.